ဥတုရာသီ ေဖါက္ျပန္မွုကို တစ္ဖက္တစ္လမ္း မွ ေလ်ာ့နည္း သက္သာ ေစမည့္ စိုက္ပ်ိဳး နည္းစနစ္

ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္ရသည့္အေၾကာင္းအရင္း

ဥတုရာသီ ေဖါက္ျပန္ရမွဳ၏ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းသည္ ကမာၻၾကီး ပူေႏြးလာမွဳေၾကာင့္ ျဖစ္ရျပီး ကမာၻ ေလထုအတြင္း ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ ဓါတ္ေငြ႕ အပါအ၀င္ မွန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႕မ်ား၏ ပမာဏ ပိုမို မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ကို အားလံုး သိရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ ကမာၻ႕ေလထုအတြင္း မွန္လံုအိမ္ဓါတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လုပ္မွဳတြင္ စုိက္ပိ်ဳးေရး က႑မွလည္း ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပါ၀င္လ်က္ရွိရာ ေတာင္ယာခုတ္ မီးရွို႕သည့္ ေရြ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာစနစ္ မွန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လုပ္ရာ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ေတာင္ယာခုတ္မီးရွို႕၍ စိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေရြ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစနစ္

ဤစနစ္သည္ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသား ေဒသအားလံုးတြင္ က်င့္သံုးေနၾကရဆဲ ျဖစ္သည့္ နည္းစနစ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အျခားအစားထိုးစရာ နည္းစနစ္မ်ားျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ လႊဲေျပာင္းမေပးနုိင္မွီ ေရြ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ရင္းျဖင့္သာ အဓိက ၀မ္းစာ( စပါး/ေျပာင္း)တို႕ကို စိုက္ပ်ိဳးစားေသာက္ ေနၾကရသည္။ ေတာင္ယာခုတ္ျပီးပါက မီးရွို႕ပစ္မွသာ စိုက္ပ်ိဳး၍ ရသည္ဟု လည္း တစ္သက္လံုး စြဲမွတ္ လာခဲ့ၾကပါသည္။

မီးရွို႕-မထြန္ေျမၾသဇာထိန္း စိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္

ဤနည္းစနစ္သည္ ေတာင္ယာခုတ္ျပီးပါက မီးမရွို႕ပဲ ထားသည့္ နည္းစနစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္ယာခုတ္ ျပီးေနာက္ ရရွိလာသည့္ အပင္အစိတ္အပိုင္း အားလံုးကို ျဖတ္ေတာက္၍ ေတာင္ယာကြက္ေပၚတြင္ ေျမျပင္အႏွံ႕ လံုျခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ ထားေပးရသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ အရြက္အကိုင္းအေျခာက္ တို႔ျဖင့္ ေျမျပင္အႏွံ႕ လံုျခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ ေပးထားျခင္းျဖင့္ ေပါင္းပင္မ်ား ေပါက္ေရာက္ ရွင္သန္ရန္ ခဲယဥ္း သြားပါသည္။ အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို မီးမရွို႕ပဲ ထားျခင္းျဖင့္ မွန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႕ ထြက္ေပၚမွုလည္း ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသည္ တေျဖးေျဖးျခင္း ေဆြးေျမ႕သြားကာ ေျမဆီေျမၾသဇာ အျဖစ္တစ္ဖန္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသြားပါသည္။ အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ဖံုးအုပ္ေပးထားျခင္းျဖင့္ မိုးရြာသည့္အခါ မိုးေရသည္ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ေပၚတြင္ လြယ္ကူစြာ စီးဆင္း မသြားေတာ့ပဲ ေျမၾကီး ထဲသို႕ စိမ့္၀င္အား ပိုမို ေကာင္းမြန္ေစပါသည္။

အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ဖံုးအုပ္ထားသည့္ ေျမကြက္ကို စိုက္ခ်ိန္ေရာက္သည့္ အခါတြင္လည္း မထြန္ယက္ေတာ့ပါ။ စူးထိုးစနစ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေပါက္ျပားျဖင့္ က်င္းရာကေလး ေဖၚ၍ ျဖစ္ေစ မ်ိဳးေစ့ကို ထည့္သြင္း စိုက္ပ်ိဳး ေပးရပါသည္။ ေျမကြက္တစ္ခုလံုးကို ထယ္ထိုးေပးရျခင္း သို႔မဟုတ္ ေပါက္ျပားျဖင့္ တူးဆြေပးရျခင္းႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္လွ်င္ စိုက္မည့္ ေနရာေလး ကိုသာ တူးဆြ ေပးရ သည္မွာ လြန္စြာ လုပ္အား သက္သာေစပါသည္။ တစ္ကြက္လံုး ထြန္ယက္မွဳ မျပဳလုပ္ ေတာ့သည့္ အတြက္ ေျမကြက္ေပၚတြင္ ဖံုးအုပ္ထားသည့္ အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား သည္လည္း အေႏွာက္အယွက္ ဒုကၡေပးစရာ ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ ေျမလႊာကို ထြန္ယက္မွဳမျပဳေတာ့သည့္အတြက္ ကာဗြန္ဓါတ္ျပဳမွဳ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း မျဖစ္ေစေတာ့သျဖင့္ မွန္လံုအိမ္ဓါတ္္ေငြ႕ ထုတ္လႊတ္မွု ကိုလည္း ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။  မိုးရြာသည့္အခါ တြင္လညး္ အေပၚယံ ေျမဆီလႊာမ်ား ေရတုိက္စားခံရမွဳ မျဖစ္ေစ ေတာ့ပါ။

ေပါင္းေပါက္ေရာက္ မွဳသည္လည္း မီးရွို႕သည့္စနစ္၊ ထြန္ယက္သည့္စနစ္ထက္ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္း ေစပါသည္။ ေတာင္ယာကြက္ ကို မီးရွို႕လိုက္သည့္အခါ မီးရွို႕ျပီး မၾကာမွီမွာပင္ ေပါင္းပင္မ်ား စိမ္းထလာသည္ကို သတိထားမိၾက ပါလိမ့္မည္။ ထြန္ယက္လိုက္ သည့္ အခါတြင္လည္း သီးႏွံမ်ိဳးေစ့ မစိုက္မွီမွာပင္ ေပါင္းက အရင္ ထလာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ေန ၾကရပါသည္။ မရွို႕-မထြန္ စနစ္ တြင္ ေျမျပင္အႏွံ႔ အပင္အစိတ္အပိုင္း အေျခာက္မ်ားျဖင့္ လံုျခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ကာကြယ္ ေပးထားသျဖင့္ ေပါင္းပင္ ေပါက္နိင္မွဳ အခြင့္အလမ္း ေတာ္ေတာ္ နည္းပါးသြား၍ ေပါင္းထမွဳ အေတာ္ေလး ေလ်ာ့နည္းပါသည္။ ေပါက္လာသည့္ ေပါင္းကိုလည္း သီးႏွံပင္ မစိုက္မွီ ေပါင္းသတ္ေဆးကို နည္းစနစ္ က်စြာျဖင့္ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါေလာက္ ပက္ျဖန္းေပးရံုျဖင့္ ကာကြယ္ေပး နုိင္ပါသည္။ ဤနည္းစနစ္ကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဆက္တိုက္ က်င့္သံုးသြားပါက တေျဖးေျဖးျဖင့္ ေပါင္းေပါက္ေရာက္မွဳလညး္ ေလ်ာ့နည္း သြားေစပါသည္။

သဘာ၀၀န္္းက်င္မပ်က္ စိုက္ပ်ိဳးေရး (Conservation Agriculture)

စာေရးသူသည္ ေဖၚျပပါေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကို VOICE ဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားတင္ျပခဲ့ဖူးပါသည္။ အဓိကအာျဖင့္ မရွုိ႕-မထြန္ စိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤနည္းစနစ္အတိုင္း လားရွိုးျမိဳ႕နယ္ စံျဖတ္ေက်းရြာမွ ဦးအုိက္ေစာသည္ Welthungerhilfe (WHH) စီမံကိန္းထံမွ နည္းစနစ္မ်ားကိုသာ ရယူကာ ၂၀၁၁ခုနစ္၊ မိုးရာသီတြင္ သူ၏ ေတာင္ယာကြက္ အေဟာင္း၌ ေျပာင္းဖူးကို ေအာင္ျမင္စြာ စိုက္ပ်ိိဳးနိုင္ခဲ့ပါသည္။ ေတာင္ယာကြက္၏ အပိုင္းတစ္၀က္ကို မရွို႕-မထြန္နည္းစနစ္ျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ျပီး က်န္တစ္၀က္ကို သမရိုးက်နည္းစနစ္ျဖင့္ စမ္းသပ္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာ မရွို႕-မထြန္နည္းစနစ္ သည္ ပိုမို ေကာင္းမြန္ခဲ့ေၾကာင္း လက္ေတြ႔ စိုက္ပ်ိဳး သိရွိခဲ့ရသျဖင့္ ယခုလာမည့္ႏွစ္တြင္ တစ္ကြက္လံုး မရွုိ႕-မထြန္ နည္းစနစ္ကိုသာ က်င့္သံုးစိုက္ပ်ိဳး ေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ ပထမအပတ္ အတြင္းမွာပင္ ယခုႏွစ္က ေျပာင္းဖူးပင္ေဟာင္း အားလံုးကို ခုတ္ပိုင္ းျဖတ္ေတာက္ ျပီး ေတာင္ယာကြက္ ေျမျပင္အႏွံ႕ ေကာင္းစြာ ဖံုးအုပ္ထားျပီး ျဖစ္ေနပါသည္။

Welthungerhlife (WHH) စီမံကိန္းႏွင့္ မရွုိ႕-မထြန္စိုက္နည္းစနစ္

Welthungerhilfe(WHH) အဖြဲ႕အစည္းသည္ ဂ်ာမဏီနိုင္ငံ အေျခစိုက္သည့္ INGO အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ရံုးခ်ဳပ္ကို ဖြင့္လွစ္ ထားရွိျပီး ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း လားရွိုးျမိဳ႕ တြင္လည္း စီမံကိန္းရံုးခြဲ တစ္ခု ဖြင့္လွစ္ထားကာ ေက်းရြာ(၂၆)ရြာတြင္ ဆင္းရဲသားဖြံ႕ျဖိဳးေရး ဘက္စံုအကူအညီေပးမွဳ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ မရွို႕-မထြန္ နည္းစနစ္ကို ၂၀၁၁ခုနစ္ မိုးရာသီကတည္းက စီမံကိန္းေက်းရြာ ေတာင္သူမ်ား အၾကား ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ့ျပီး ဦးအိုက္ေစာ၏ ေျပာင္းဖူး စံျပကြက္ သို႔လည္း မိသားစုေပါင္း (၈၀၀)ေက်ာ္ ကို ေခၚယူ ျပသေပးခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၂ခုနစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလဆန္းပိုင္း တြင္လည္း မရွို႕-မထြန္ နည္းပညာေပး သင္တန္းမ်ားကို စီမံကိန္းေက်းရြာမွ ေတာင္သူမ်ားအတြက္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ လာမည့္ ၂၀၁၂ မိုးရာသီတြင္ ဤနည္းစနစ္ကို စီမံကိန္း ေက်းရြာမ်ားမွ ေတာင္သူ အမ်ားအျပားသည္ လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးၾကေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ယခုအခိ်န္မွ စတင္ျပီး ယမန္ႏွစ္ကေျပာင္းဖူးကြက္ အေဟာင္းမ်ားကို စတင္၍ ခုတ္ျဖတ္ကာ စိုက္ကြက္ ေျမျပင္အႏွံ႕ ဖံုးအုပ္ ေပးသည့္ အလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကျပီ ျဖစ္ပါသည္။

မရွို႕-မထြန္နည္းစနစ္ကို ကမာၻေပၚတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ က်င့္သံုး ေဆာင္ရြက္ေနၾကရာ အာဖရိကႏွင့္ ေတာင္အေမရိက တိုက္ တို႔တြင္ အမ်ားအျပား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိၾကပါသည္။ အာရွတိုက္တြင္မူ တရုတ္ျပည္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံ တို႕တြင္ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ လုိက္နာ လုပ္ေဆာင္ေန ၾကပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ (WHH) စီမံကိန္းသည္ ပထမဦးစြာ နည္းပညာ ျဖန္႔ျဖဴးေပးသည့္ အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။

တိုက္တြန္းႏွိုးေဆာ္ခ်က္

၂၀၁၂မိုးရာသီ စိုက္ပိ်ဳးရာသီလည္း မၾကာခင္ ေရာက္ရွိေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွ ေျပာင္းဖူးကို ႏွစ္စဥ္ စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ ရွိၾကသည့္ ေတာင္သူ အမ်ားအျပားသည္ မတ္လကုန္ပိုင္း ေလာက္တြင္မွ ယခင္ႏွစ္ ေျပာင္းဖူးပင္ေဟာင္း မ်ားကို ခုတ္ပစ္ကာ မီးရွို႕၍ ထြန္ယက္သည့္ အလုပ္ကို လုပ္ေဆာင္ေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ေဆြးေျမ႕ျပီး ေျမၾသဇာ ျပန္္ျဖစ္သြား ၾကရမည့္ အပင္ အစိတ္အပိုင္း မ်ားကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မီးရွို႕ဖ်က္ဆီးပစ္ ေနၾကသည္မွာ ဆံုးရွံုးမွဳ မ်ားလွပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ မီးရွို႕ ဖ်က္ဆီးပစ္မည့္ အစား မရွုိ႕-မထြန္ နည္းစနစ္ကို လုိက္နာ က်င့္သံုး၍ ကိုယ့္ေျမကြက္ထဲသို႔ သဘာ၀ေျမေဆြး ေျမၾသဇာမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း ျပန္လည္ ျဖည့္စည္းသင့္ လွပါသည္။ မရွို႕-မထြန္နည္းစနစ္ကို လိုက္နာ က်င့္သံုးမည္ ဆိုပါက ယခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ အတြင္းမွာပင္ ေျပာင္းဖူး အကြက္ေဟာင္း မ်ားကို ခုတ္ထြင္ျပီး ေျမျပင္အႏွံ႔ ဖံုးအုပ္ ေပးထားရမည့္အခိ်န္ ျဖစ္ပါသည္။ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား သိရွိလိုပါက လားရွိုး(WHH) ရံဳး(၀၈၂-၂၃၉၂၂၊ ၀၈၂-၃၀၀၅၀၊ ၀၉-၄၇၃၀၂၄၅၇) သို႔ ဆက္သြယ္ စံုစမ္းနုိင္ ပါသည္။ စံျဖတ္ရြာမွ ဦးအိုက္ေစာ၏ အကြက္သို႔ လာေရာက္ လိုပါကလည္း ၀မ္းေျမာက္စြာ ဖိတ္ေခၚအပ္ပါသည္။

ဤရာသီတြင္ ေတာင္ေပၚ တိုင္းရင္းသားေဒသ အႏွံ႔အျပား၌ ေတာင္ယာခုတ္၍ ေတာမီးရွို႕ၾကျခင္းကို အမ်ားအျပား လုပ္ ေဆာင္လ်က္ ရွိၾကရာ ေကာင္းကင္အႏွံ႔ သစ္ရြက္ေျခာက္ ျပာမွုန္႔မ်ား အႏွံ႔အျပား ရွိေနတတ္ ၾကပါသည္။ ေလထုထဲသို႔ မွန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႔မ်ားစြာ ထုတ္လုပ္ ေပးသကဲ့သိုု႔ ရွိပါသည္။ ဤကိစၥကို တစ္ဖက္ တစ္လမ္းမွ ေလ်ာ့နည္းေစရန္ ႏွင့္ မရွို႕-မထြန္ နည္းစနစ္ကို က်င့္သံုးျခင္း အားျဖင့္လည္း ဆံုးရွံုး ေပ်ာက္ကြယ္ သြားမည့္ ေျမဆီၾသဇာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းထားရာ ေရာက္ရွိကာ ေရရွည္ တည္တံ့မည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး စနစ္ဆီသို႔ ဦးတည္ရာ ေရာက္ရွိသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။